Deze vraag wordt ons als advocaten geregeld gesteld. Er is op deze vraag echter geen eenduidig antwoord te geven. Wanneer ouders niet strijden kan een verhuizing "gewoon" een gebeurtenis in het leven van kinderen zijn. Een verhuizing hoeft niet per definitie schadelijk te zijn voor de ontwikkeling van kinderen. Dit hangt af van vele factoren. In deze blog licht ik dit verder toe.
Wel of geen toestemming van de andere ouder Wanneer ouders het over een voorgenomen verhuizing na echtscheiding onderling eens kunnen worden, verdient dit de voorkeur. Maar wat wanneer ouders het hier niet over eens kunnen worden? Mag je dan als ouder verhuizen met de kinderen zonder toestemming van de andere ouder?
Het antwoord is: nee. Wanneer ouders hier onderling niet uitkomen, heeft in dat geval de ouder die wil verhuizen met de kinderen de mogelijkheid om dit geschil aan de Rechtbank voor te leggen. Je kunt dan aan de rechter vragen om (vervangende) toestemming voor een voorgenomen verhuizing met de kinderen. De rechter dient dan een beslissing te nemen die in het belang van de kinderen is. Daarbij moet de rechter alle omstandigheden van het geval meenemen en alle belangen afwegen. Bij deze beslissing zal de rechter rekening houden met de onderstaande omstandigheden en belangen.
Het recht en belang voor de verhuizende ouder om te verhuizen en de vrijheid om zijn of haar leven opnieuw in te richten De rechter dient te beoordelen of een ouder een gerechtvaardigd belang heeft om haar/zijn leven na de scheiding opnieuw in te richten op een door haar/hem gewenste manier.
De noodzaak om te verhuizen De noodzaak om te verhuizen kan bijvoorbeeld zijn dat de verhuizende ouder de woning moet verlaten omdat deze is verkocht of aan de andere ouder is toegewezen of in verband met nieuw werk of de woonplaats van een nieuwe partner.
De door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing voor het kind en de andere ouder te verzachten en/of te compenseren Wat wanneer de afstand tussen beide ouders eerst bijvoorbeeld slechts 5 kilometer enkele reis betrof en na verhuizing 30 kilometer enkele reis. Wie betaalt dan de extra kosten hiervoor? En wat wanneer als gevolg van een verhuizing een co-ouderschapsregeling, waarbij de zorg voor de kinderen wordt verdeeld, niet meer kan functioneren vanwege de reisafstand? Wordt er dan door de verhuizende ouder hiervoor compensatie geboden? Compensatie van gemiste contactmomenten in vakanties of door een verlenging van de weekendregeling kan een optie zijn.
De mate waarin een verhuizing is doordacht en voorbereid Wanneer de verhuizende ouder met de kinderen wil verhuizen naar de woonplaats van een nieuwe partner en de verhuizende ouder met deze nieuwe partner nog maar zeer korte tijd een relatie heeft, zou een rechter kunnen beslissen dat de verhuizing niet goed is doordacht en onvoldoende voorbereid vanwege de prilheid van de nieuwe relatie.
De mate waarin partijen in staat zijn tot onderlinge communicatie en overleg Des te beter de communicatie en het overleg, des te minder de belangen van de kinderen door een verhuizing wellicht worden geschaad.
De rechten van de andere ouder en de kinderen op onverminderd contact met elkaar in een vertrouwde omgeving Stel ouders zijn na de scheiding in eerste instantie in dezelfde woonplaats blijven wonen en de kinderen gaan in dezelfde woonplaats naar school en vullen in dezelfde woonplaats hun sport- en vrijetijdsbesteding in. En het sociale netwerk woont ook voor een deel in deze woonplaats (of nabije omgeving). Kunnen de kinderen na school dan nog wel eventjes zelfstandig naar de andere ouder, zoals dit tot dat moment gebruikelijk was. Moeten de kinderen door de verhuizing naar een andere school? Kunnen grootouders nog wel oppassen na school? Kunnen kinderen nog wel bij dezelfde clubs hun sport beoefenen? De rechter zal de antwoorden op deze vragen in zijn beslissing betrekken.
De verdeling van de zorgtaken en de continuïteit van de zorg Kan door de verhuizing de zorgverdeling nog wel in stand blijven? Bijvoorbeeld bij co-ouderschap waar ouders eerst 5 kilometer (enkele reisafstand) van elkaar wonen en na een voorgenomen verhuizing de enkele reisafstand 40 kilometer zal zijn. Is een co-ouderschapsregeling dan nog wel uitvoerbaar en in het belang van de kinderen, wanneer zij elke dag lange tijd in de auto doorbrengen voor het halen en brengen van en naar school of naar een sport? Maar ook als er geen sprake is co-ouderschap, dan maakt een grotere reisafstand vaak tussentijdse contactmomenten door de week niet meer mogelijk.
De extra kosten van de omgang na de verhuizing Denk aan extra reiskosten. Of extra opvangkosten omdat grootouders niet meer kunnen oppassen. Hoe hier mee om te gaan? Is hier compensatie voor aangeboden?
De leeftijd van de kinderen, hun mening en de mate waarin zij zijn geworteld in hun omgeving of juist gewend zijn aan verhuizingen Kinderen vanaf 12 jaar worden door de rechter uitgenodigd om hun mening te geven. Wanneer er sprake is van kinderen jonger dan 12 jaar wordt vaak de Raad voor de Kinderbescherming ingeschakeld of een bijzonder curator benoemd, om de rechter in deze te adviseren en onderzoek te verrichten. Dat wil echter niet zeggen dat de kinderen zelf mogen beslissen of ze willen verhuizen of niet, maar met hun mening zal een rechter ook rekening moeten houden zijn beslissing.
Verhuizen zonder toestemming Wanneer een ouder zonder toestemming van de andere ouder of zonder vervangende toestemming van de rechter toch besluit om te verhuizen, dan loopt deze ouder het grote risico dat een rechter beslist dat deze ouder met de kinderen dient terug te keren. Er kan dan een probleem ontstaan omdat de verhuisde ouder dan wellicht niet meer over passende woonruimte beschikt voor hem c.q. haar met de kinderen in de oorspronkelijke woonplaats. Een gevolg zou zelfs kunnen zijn dat de rechter beslist dat de kinderen in een dergelijke situatie dan (tijdelijk) bij de andere ouder moeten te gaan wonen, totdat de verhuisde ouder weer over passende woonruimte beschikt in de oude woonomgeving.
Het verdient naar mijn mening de voorkeur wanneer ouders eerst in onderling overleg hierover tot afspraken proberen te komen. Lukt dit niet, dan zouden ouders een mediator kunnen inschakelen om hen hierbij te begeleiden. Wanneer ouders dan nog niet tot overeenstemming kunnen komen, dan is er vaak geen andere mogelijkheid dan om dit geschil via een advocaat aan de rechtbank voor te leggen.
Panningen, 15 maart 2019 Nicole van der Pluijm